Umorzenie przez Prokuraturę Rejonową Łódź-Śródmieście dochodzenia w związku ze złożonym przez KNF zawiadomieniem o podejrzeniu popełnienia przestępstwa (wykonywanie czynności ubezpieczeniowych bez wymaganego zezwolenia)
Podstawa prawna
Art. 56 ust. 1 pkt 1 Ustawy o ofercie - informacje poufne
Zarząd Rainbow Tours Spółki Akcyjnej w Łodzi ("Spółka") informuje, że w dniu 19 maja 2015 roku powziął wiadomość o wydaniu w dniu 30 marca 2015 roku przez Prokuraturę Rejonową Łódź-Śródmieście postanowienia o umorzeniu – wobec braku znamion czynu zabronionego – dochodzenia prowadzonego w związku z zawiadomieniem złożonym przez Komisję Nadzoru Finansowego ("KNF"), które wpłynęło do Prokuratury Rejonowej Łódź-Śródmieście w dniu 16 września 2014 roku, o możliwości popełnienia przez przedstawicieli Spółki przestępstwa stypizowanego w art. 225 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 22.05.2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (tj. Dz.U. z 2013 roku, poz. 950 z późn. zm.), związanego z wykonywaniem przez przedstawicieli Spółki czynności ubezpieczeniowych lub działalności reasekuracyjnej bez wymaganego zezwolenia.
Niezależnie od zawiadomienia złożonego przez KNF, w dniu 9 września 2014 roku Zarząd Spółki złożył zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa przez przedstawicieli Spółki, a celem złożenia zawiadomienia przez Zarząd Spółki było uniknięcie wpisu Spółki na "Listę ostrzeżeń publicznych Komisji Nadzoru Finansowego".
Spółka informowała o wpisaniu Spółki przez KNF na "Listę ostrzeżeń publicznych Komisji Nadzoru Finansowego", w związku z zawiadomieniem o podejrzeniu popełnienia przedmiotowego przestępstwa, w drodze stosownego raportu bieżącego ESPI nr 29/2014 z dnia 12 września 2014 roku.
W treści wskazanego raportu bieżącego ESPI nr 29/2014, Zarząd Spółki przekazał do publicznej wiadomości informacje i wyjaśnienia na temat okoliczności związanych z przedmiotowym wpisem.
Głównym obszarem aktywności gospodarczej Spółki jest prowadzenie działalności touroperatorskiej (PKD 79.12.Z – działalność organizatorów turystyki). Przy podstawowym produkcie jakim jest "impreza turystyczna" (w rozumieniu ustawy z dnia 29.08.1997 r. o usługach turystycznych - tj. Dz.U. z 2014 r. poz. 196, z późn. zm.) Spółka prorynkowo oferowała, głównie nieodpłatnie, produkty warunkowe, marketingowo nazwane jako: "gwarancja zwrotu kosztów podroży", "gwarancja niezmienności ceny", "gwarancja najniższej ceny" oraz "gwarancja zmiany terminu".
Komisja Nadzoru Finansowego zgłosiła zastrzeżenia do produktu "gwarancja zwrotu kosztów podroży" (zwanego dalej również "Gwarancją"), wskazując na możliwość wykonywania przez Spółkę czynności ubezpieczeniowych, polegających na zawieraniu umów gwarancji zwrotu kosztów w przypadku rezygnacji z imprezy turystycznej bez wymaganego zezwolenia KNF na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej. Zdaniem KNF, umowy te ("Gwarancja zwrotu kosztów") zawierały daleko idące podobieństwa do umów ubezpieczenia w rozumieniu art. 805 Kodeksu Cywilnego. W ocenie KNF ich przedmiot nawiązywał do przedmiotu umowy ubezpieczenia, wskazywał na zobowiązanie Spółki (w umowie ubezpieczeniowej – ubezpieczyciela) do spełnienia na rzecz klienta świadczenia pieniężnego polegającego na zwrocie określonych opłat (w umowie ubezpieczenia – spełnienia określonego w umowie świadczenia, co do zasady, pieniężnego w przypadku wystąpienia zdarzenia o charakterze losowym) w zamian za uiszczenie przez klienta (w umowie ubezpieczenia – ubezpieczającego) opłaty z tytułu zawarcia gwarancji zwrotu kosztów (w umowie ubezpieczenia – ubezpieczającego – składki). Tym samym, według KNF "Gwarancja zwrotu kosztów" zawierała elementy konieczne umowy ubezpieczenia. Według KNF, podpisywanie ww. umów "Gwarancji zwrotu kosztów" mieściło się w zakresie pojęciowym czynności ubezpieczeniowych, zgodnie bowiem z art. 3 powołanej wyżej ustawy o działalności ubezpieczeniowej, oferowanie i udzielanie ochrony na wypadek ryzyka wystąpienia skutków zdarzeń losowych stanowi działalność ubezpieczeniową, dla wykonywania której konieczne jest posiadanie określonego prawem zezwolenia.
Produkt "Gwarancja zwrotu kosztów" oferowany był klientom od dnia 1 stycznia 2009 roku do dnia 17 lipca 2014, a w momencie powzięcia przez Spółkę informacji o wątpliwościach KNF w sprawie jej legalności został wycofany z oferty. W ocenie Spółki "Gwarancja zwrotu kosztów" była tylko i wyłącznie umową cywilnoprawną – opcjonalną, gwarantującą klientowi prawo odstąpienia od umowy o świadczenie usług turystycznych, przy spełnieniu konkretnych warunków. Celem wprowadzenia Gwarancji było budowanie renomy firmy i zaufania klientów. Należy dodać, że produkt ten oferowany był w przeważającej części bezpłatnie w trakcie promocji, przede wszystkim w momencie rozpoczęcia sprzedaży oferty, wraz innymi gwarancjami, takimi jak np. gwarancja najniższej ceny, czy bezpłatnej zmiany terminu.
W toku prowadzonego dochodzenia Prokuratura Rejonowa Łódź-Śródmieście zgromadziła niezbędną dokumentację źródłową, w tym korespondencję prowadzoną pomiędzy KNF a Spółką, oraz przesłuchano w charakterze świadka członka Zarządu Spółki, pana Remigiusza Talarka.
Oceniając dokonane w przedmiotowej sprawie ustalenia Prokuratura Rejonowa Łódź-Śródmieście stwierdziła, iż nie dają one podstaw do pociągnięcia przedstawicieli Spółki do odpowiedzialności karnej z tytułu popełnienia występku stypizowanego w art. 225 ust. 1 i ust. 2 powołanej wyżej ustawy o działalności ubezpieczeniowej, a to wobec uznania, że swoim zachowaniem polegającym na oferowaniu oraz zawieraniu "Gwarancji zwrotu kosztów" w przypadku rezygnacji z imprezy turystycznej, nie wyczerpali znamion strony podmiotowej tego przestępstwa, nie działali bowiem umyślnie.
Zgodnie z uzasadnieniem objętym treścią postanowienia z dnia 30 marca 2015 roku o umorzeniu dochodzenia Prokuratura Rejonowa Łódź-Śródmieście uznała, iż "Gwarancję zwrotu kosztów" można uznać – oceniając ją odmiennie od sposobu, jaki został zaprezentowany przez KNF w zawiadomieniu o możliwości popełnienia przestępstwa – za nienazwaną umowę cywilnoprawą, jedynie podobną do umowy ubezpieczenia, nie zaś umowę ubezpieczenia, gdyż oferowana była tylko i wyłącznie jako element dodatkowy i nie zawierała elementu składki po stronie klienta, a w znacznej części "Gwarancja zwrotu kosztów" nosiła przymiot nieodpłatności.
W uzupełnieniu powyższego Zarząd Spółki zawraca uwagę, iż zgodnie ze stanowiskiem Komisji Nadzoru Finansowego zawartym w Komunikacie z dnia 12 września 2014 roku towarzyszącym wpisowi Spółki na "Listę ostrzeżeń publicznych Komisji Nadzoru Finansowego", zamieszczonym na stronie internetowej http://www.knf.gov.pl, /cyt./ "… Z uwagi na pojawiające się kolejne podmioty na liście ostrzeżeń publicznych Urząd KNF pragnie zwrócić uwagę, że część zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa nie dotyczy głównej działalności podmiotu, ale stanowiącej jego ofertę dodatkową, podlegającą regulacjom prawnym obowiązującym na rynku finansowym. Przykładowo, w przypadku podmiotów z branży turystycznej zawiadomienia nie dotyczą ich działalności polegającej na organizowaniu imprez turystycznych. Należy także podkreślić, że wpis na listę ostrzeżeń publicznych jest dokonywany na podstawie zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, co nie jest równoznaczne z jego faktycznym popełnieniem. O tym, czy w istocie do czynu zabronionego doszło, rozstrzygają w ramach właściwej procedury inne organy państwa….".
Ewentualne wykreślenie Spółki z "Listy ostrzeżeń publicznych Komisji Nadzoru Finansowego", w tym z uwagi na treść postanowienia Prokuratury Rejonowej Łódź-Śródmieście o umorzeniu dochodzenia w przedmiotowej sprawie, z uwagi na obowiązujące przepisy prawa nie jest możliwe.